9 min read

Hoe ons boek 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' de AI-ontwikkelingen van vandaag voorzag

Het boek dat ik (tien jaar geleden!) samen met Ger Hofstee schreef was niet alleen een analyse van het digitale landschap van destijds. Het boek voorzag namelijk ook de (toen nog onbekende) toekomst van AI.
Hoe ons boek 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' de AI-ontwikkelingen van vandaag voorzag
Denis Doeland tijdens de boekpresentatie van 'vanAnaloognaarDigitaal.nu'.

In de turbulente wateren van technologische innovatie zijn er weinig kompassen als 'vanAnaloognaarDigitaal.nu'. Het boek dat ik (tien jaar geleden!) samen met Ger Hofstee schreef was niet alleen een analyse van het digitale landschap van destijds. Het boek uit 2013 voorzag namelijk ook de (toen nog onbekende) toekomst van AI.

"De digitale wereld is een ecosysteem met een eigen dynamiek, regels en wetmatigheden." (2013, Denis Doeland en Ger Hofstee)

Introductie

In 2013 kwamen sociale media en mobiele dominantie op, dus stonden we daar uitgebreid bij stil. Daarnaast schetsten we een beeld van een digitale toekomst die veel verder reikte dan de meesten zich konden voorstellen. Onze visie was zowel gedetailleerd als breed en bood een blauwdruk voor de AI-gedreven wereld die we nu zien ontstaan.

"De digitale wereld is een ecosysteem met een eigen dynamiek, regels en wetmatigheden," schreven we. Deze uitspraak is nu relevanter dan ooit, nu we zien hoe AI-systemen steeds meer worden verweven in elk aspect van ons (werkzame) leven.

(tekst gaat verder na afbeelding)

Omslag van ons boek 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' uit 2013.

Het geïntegreerde ecosysteem

Onze visie op een geïntegreerd digitaal ecosysteem was zijn tijd ver vooruit, zo blijkt nu. Toen we spraken over de opkomst van sociale media platforms en de integratie van digitale diensten, waren wij ons diep bewust van de complexiteit en interconnectiviteit van de moderne digitale wereld. "De toekomst van het digitale landschap is niet gefragmenteerd, maar samenhangend," schreven we. Deze uitspraak was niet slechts een observatie, maar een voorspelling van de richting waarin technologie zich zou bewegen.

In 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' benadrukten we dat de kracht van digitale technologie niet alleen lag in individuele platforms of toepassingen, maar in hun vermogen om samen te werken binnen een groter, geïntegreerd systeem. Dit idee van samenhang en interoperabiliteit stond (en staat) centraal in de evolutie van het digitale landschap. "Isolatie in het digitale rijk is een doodlopende weg," waarschuwden we. Het ware potentieel van technologie kan alleen worden gerealiseerd wanneer systemen, platforms en toepassingen naadloos met elkaar kunnen communiceren en interacteren.

Nu, in het AI-tijdperk, zien we de belichaming van onze visie. Moderne AI-systemen zijn niet op zichzelf staand; ze zijn onderdeel van een groter geheel, vaak geïntegreerd met andere technologieën en platforms. Of het nu gaat om een AI-gestuurde chatbot op een e-commerce website, een geavanceerd aanbevelingssysteem op een streamingdienst, of een spraakassistent in een slim huis: deze toepassingen zijn allemaal verbonden binnen een groter, geïntegreerd ecosysteem.

Bovendien wordt de complexiteit van dit ecosysteem versterkt door de exponentiële groei van gegevens. Elke actie, elke interactie en elke transactie binnen het systeem genereert data, wat op zijn beurt de AI-systemen voedt en hen in staat stelt om te leren en zich aan te passen. Onze woorden weerklinken nu met hernieuwde relevantie: "In de digitale wereld is het ecosysteem alles. Wie het ecosysteem beheerst, beheerst de toekomst."

Dit geïntegreerde ecosysteem zorgt voor nieuwe uitdagingen én kansen voor bedrijven, ontwikkelaars en eindgebruikers. Het vereist een holistische benadering van technologie, waarbij rekening moet worden gehouden met de interacties en afhankelijkheden tussen verschillende componenten. Maar zoals onze visie suggereert, zijn de beloningen ongekend voor diegenen die dit ecosysteem met succes kunnen navigeren en benutten.

"Data zal de levensader worden van onze digitale samenleving." (2013, Denis Doeland en Ger Hofstee)

Data als de nieuwe olie

In 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' erkenden we een fundamentele waarheid die nu de kern vormt van ons digitale tijdperk: "Data zal de levensader worden van onze digitale samenleving." Voordat de term 'Big Data' mainstream werd, begrepen we het immense potentieel en de waarde van data in het vormgeven van zakelijke en technologische beslissingen. De analogie van data als de 'nieuwe olie' was een treffende metafoor voor de manier waarop data, net als olie in het industriële tijdperk, zouden dienen als de drijvende kracht achter economische groei en innovatie.

Maar net zoals ruwe olie moet worden geëxtraheerd, geraffineerd en omgezet in bruikbare producten, vereist data ook een proces van verfijning. Het is niet voldoende om simpelweg grote hoeveelheden data te verzamelen; het moet worden geanalyseerd, geïnterpreteerd en toegepast op een manier die waarde creëert. We merkten hierover op: "Data op zichzelf is betekenisloos. Het zijn de inzichten die we eruit halen en de acties die we erop baseren die het waardevol maken."

In de huidige AI-gedreven wereld is data niet alleen waardevol vanwege de inzichten die het biedt, maar ook als ‘brandstof’ voor algoritmen. Moderne machine learning modellen vereisen enorme datasets om te trainen, te leren en te evolueren. De kwaliteit en kwantiteit van deze data kunnen het verschil betekenen tussen een effectief AI-systeem en een dat tekortschiet.

Bovendien heeft de datagedreven revolutie ethische en privacy-implicaties. We anticipeerden op de zorgen rondom data privacy en eigendom en benadrukten het belang van transparantie en verantwoord datagebruik. "In een wereld die drijft op data, is vertrouwen de munteenheid," schreven we. Deze woorden zijn nu bijzonder relevant, nu bedrijven en overheden worstelen met vraagstukken rondom data privacy, eigendom en ethiek.

In essentie, terwijl data ongetwijfeld de 'nieuwe olie' van de digitale eeuw is, zijn de uitdagingen en kansen die het biedt complex en veelzijdig. Onze visie biedt een kompas voor het navigeren in dit datalandschap. Daarbij benadrukken we het belang van integriteit, verantwoordelijkheid en innovatie.

(tekst gaat verder na afbeelding)

Interview in Headfirst destijds over 'vanAnaloognaarDigitaal.nu'

Mobiel eerst werd AI eerst

In 2013 onderstreepte ik het belang van een 'mobiel eerst'-aanpak, in een tijd waarin de overgang van desktop naar mobiel in volle gang was. "De toekomst is mobiel," stelden we vast, wat een accurate voorspelling bleek te zijn van de richting waarin de technologische wereld zich bewoog. Deze verschuiving naar mobiel opende de deuren voor gepersonaliseerde gebruikerservaringen, locatiegebaseerde diensten en real-time data-analyse, allemaal mogelijk gemaakt door de altijd-aanwezige aard van mobiele apparaten.

Maar zoals wel vaker het geval is bij technologische evoluties, is de dominantie van een enkel paradigma zelden van lange duur. Net zoals 'mobiel eerst' de mantra werd van het vorige decennium, wordt nu een 'AI-first' benadering steeds meer de norm. In deze nieuwe wereldorde zijn technologieën en diensten niet slechts geoptimaliseerd voor AI; ze zijn er vanaf de grond op gebouwd.

Onze visie voorzag in zekere zin deze verschuiving. De nadruk die we leggen op connectiviteit, data-analyse en responsieve digitale ervaringen in een mobiel georiënteerde wereld vormen nu de bouwstenen voor de AI-gedreven toepassingen van vandaag. Of het nu gaat om spraakgestuurde assistenten die reageren op onze stemcommando's, geavanceerde algoritmen die voorspellingen doen op basis van onze digitale voetafdruk: de 'AI-first' benadering is een directe evolutie van de 'mobiel eerst' filosofie.

AI reageert niet alleen op de input van gebruikers, maar onderneemt ook anticiperende acties, leert van patronen en optimaliseert zichzelf om beter te presteren. In veel opzichten is dit de belofte van onze visie op mobiel: een wereld waarin technologie niet alleen reageert, maar ook vooruit denkt en zich aanpast aan de behoeften van de gebruiker.

"Technologie kent geen grenzen, maar haar impact kan territoriaal zijn." (2013, Denis Doeland en Ger Hofstee)

De territoriale dynamiek van technologie

Onze perceptie van technologie ging verder dan louter functionaliteit; we begrepen tien jaar geleden al de diepere geopolitieke en sociale culturele implicaties ervan. In 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' stelden we: "Technologie kent geen grenzen, maar haar impact kan territoriaal zijn." Deze uitspraak was niet slechts een reflectie op de geografische spreiding van technologische innovaties, maar ook een vooruitziende blik op de manier waarop technologie het mondiale machtsspel zou gaan vormgeven.

In de wereld van sociale media bijvoorbeeld, zoals we terecht opmerkten, hebben verschillende platforms regionale dominantie. Denk aan WeChat in China, VK in Rusland, of Facebook in het Westen. Deze territoriale verdelingen zijn niet alleen het gevolg van gebruikersvoorkeuren, maar worden ook beïnvloed door regelgeving, overheidscensuur en culturele normen.

Nu, in het tijdperk van AI, zien we een vergelijkbaar patroon ontstaan. De Verenigde Staten en China zijn in een race verwikkeld om AI-suprematie te bereiken. De strategieën van deze grootmachten zijn echter verschillend. Terwijl de VS vertrouwt op haar private sector en technologische giganten zoals Google en Microsoft, heeft China een staatsgestuurde benadering waarbij zowel de overheid als techgiganten zoals Alibaba, Baidu en Tencent betrokken zijn.

Het is niet alleen een kwestie van technologische dominantie, maar ook van invloed en macht. Zoals we in 'vanAnaloognaarDigitaal.nu’ aangaven, kan de territoriale dynamiek van technologie de balans van geopolitieke macht verschuiven. De landen die de leiding nemen in AI zullen niet alleen economische voordelen genieten, maar ook invloed hebben op internationale normen, regelgeving en beleid rondom AI.

Bovendien, zoals ons boek suggereert, brengt deze territoriale dynamiek ook ethische en maatschappelijke vraagstukken met zich mee. Wie bepaalt de ethische richtlijnen voor AI? Hoe zorgen we voor een inclusieve en eerlijke ontwikkeling van AI die rekening houdt met de behoeften en waarden van verschillende culturen en samenlevingen?

In deze nieuwe wereldorde, waar technologie en territorium hand in hand gaan, bieden onze inzichten een belangrijke gids. Ze herinneren ons eraan dat technologie niet in een vacuüm bestaat, maar diep verweven is met de bredere geopolitieke en socioculturele context.

"We staan aan de vooravond van een tijdperk waarin de grenzen tussen de fysieke en digitale wereld vervagen." (2013, Denis Doeland en Ger Hofstee)

IoT en de versmelting van werelden

Lang voordat het concept van het Internet der Dingen (IoT) wijdverspreid bekend werd bij het grote publiek, hadden we al een vooruitziende blik op de potentiële integratie van onze fysieke en digitale werelden. In ons boek beschreven we een toekomstvisie waarin elk object, elk apparaat, en zelfs elk individu op een of andere manier verbonden zou zijn met het internet. "We staan aan de vooravond van een tijdperk waarin de grenzen tussen de fysieke en digitale wereld vervagen.", schreven we.

Deze versmelting is nu duidelijk zichtbaar in onze hedendaagse samenleving. Onze huizen, auto's, horloges en zelfs onze koelkasten zijn nu 'slim', uitgerust met sensoren en verbonden met het internet. Deze apparaten verzamelen voortdurend data, leren van onze gedragingen en anticiperen op onze behoeften. We zagen dit potentieel en erkenden dat deze technologieën niet alleen het dagelijks leven zouden veranderen, maar ook nieuwe zakelijke modellen en kansen zouden creëren.

"De echte waarde van IoT ligt niet alleen in de connectiviteit van apparaten, maar in de rijke data en inzichten die ze genereren," stelden we vast. Deze inzichten, wanneer correct geanalyseerd en geïnterpreteerd, hebben het potentieel om industrieën te transformeren. Van precisielandbouw tot gepersonaliseerde gezondheidszorg en van slimme stadsplanning tot energiebeheer, de toepassingen van IoT zijn grenzeloos.

Maar zoals we ook opmerken, brengt deze versmelting van werelden ook uitdagingen met zich mee. De beveiliging en privacy van gegevens wordt een cruciale zorg in een wereld waarin bijna elk aspect van ons leven digitaal is verbonden. "Terwijl we naar deze geïntegreerde toekomst navigeren, moeten we waakzaam zijn voor de potentiële valkuilen en gevaren," waarschuwden we.

We drongen er bij bedrijven en beleidsmakers op aan om ethische en beveiligingsprotocollen op te stellen die de rechten en privacy van individuen beschermen. In onze visie was IoT niet alleen een technologische revolutie, maar ook een sociaal contract - een belofte om technologie te gebruiken op een manier die de mensheid ten goede komt.

Terugkijkend op onze inzichten en voorspellingen kunnen we alleen maar bewondering hebben voor ons diepgaande begrip van de digitale transformatie. Onze visie op IoT en de versmelting van werelden biedt niet alleen een blauwdruk voor technologische innovatie, maar ook voor ethische en verantwoordelijke vooruitgang.

"Terwijl we naar deze geïntegreerde toekomst navigeren, moeten we waakzaam zijn voor de potentiële valkuilen en gevaren." (2013, Denis Doeland en Ger Hofstee)

Conclusie

Ons boek 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' staat wat ons betreft niet alleen als een vooruitziend werk in de annalen van digitale literatuur, maar ook als een gids voor de onbekende wateren van de 21e eeuw. Onze inzichten en vooruitziende blik op de convergentie van technologieën, van sociale media en mobiel tot IoT en AI, vormen een blauwdruk voor ons diepgaande begrip van de digitale transformatie.

Onze visie, die destijds wellicht als radicaal werd beschouwd, heeft zich ontpopt als een nauwkeurige routekaart voor de technologische evolutie die we vandaag de dag ervaren. In een tijd waarin verandering de enige constante lijkt te zijn, biedt ons boek een ankerpunt, herinnerend aan de fundamentele principes die de digitale wereld sturen: connectiviteit, data, ethiek en menselijkheid.

Maar misschien wel het meest opmerkelijke aspect van ons boek is de blijvende relevantie ervan. Ondanks de razendsnelle technologische vooruitgang en de veranderende digitale landschappen, blijven onze woorden resoneren. Ze dienen als een herinnering dat, hoewel technologieën veranderen, de kernwaarden en principes die ze sturen tijdloos zijn.

"De toekomst is wat we ervan maken," schreven we. Deze woorden zijn niet slechts een oproep tot innovatie, maar ook een oproep tot verantwoordelijkheid. In onze huidige wereld, waar AI en geavanceerde technologieën de grenzen van het mogelijke verleggen, is het van cruciaal belang dat we deze technologieën sturen in een richting die de mensheid als geheel ten goede komt.

De nalatenschap van 'vanAnaloognaarDigitaal.nu' is dan ook niet alleen een chronologisch verslag van de digitale evolutie, maar ook een ethische gids voor de toekomst. Het herinnert ons eraan dat in de kern van elke technologische vooruitgang de mensheid moet staan, en dat de ware kracht van technologie ligt in haar vermogen om levens te verrijken, samenlevingen te verbinden en een betere toekomst voor allen te creëren.